Assalamualaikum ..
Janjang atau dikenali sebagai Progressions dalam bahasa Inggeris, merupakan satu jujukan nombor yang memenuhi syarat tertentu. Terdapat dua jenis janjang yang akan kita pelajari :
1. Janjang Aritmetik - Arithmetic Progressions (AP)
2. Janjang Geometri - Geometric Progressions (GP)
AP merupakan suatu jujukan nombor yang mempunyai beza yang sepunya (common difference).
Sebagai contoh : 1, 3, 5, 7, ... merupakan satu jujukan nombor dengan beza sepunya 2.
GP pula ialah satu jujukan nombor yang mempunyai nisbah yang sepunya (common ratio).
Contoh : 4, 16, 64, 256, ... merupakan satu jujukan nombor dengan nisbah sepunya 4.
Jom kita teruskan kepada Janjang Aritmetik.
Terdapat dua keadaan bagi Janjang Aritmetik :
1. Jika beza sepunya positif, sebutan akan berterusan hingga ketakterhinggan yang positif
2. Jika beza sepunya negatif, sebutan akan berterusan hingga ketakterhinggan yang negatif.
Contoh : Jika beza sepunya negatif ..
Biarkan beza sepunya -3. Mulakan dengan nombor 1.
= 1, -2 , -5, -8, ...
Nampak tak? Sebutan bagi janjang ini menjadi semakin negatif.
Sebutan bagi janjang aritmetik diperoleh dengan menambah sebutan sebelumnya dengan beza sepunya.
= 1 + (-3) = -2 + (-3) = -5 ...
Jadi, untuk mencari beza sepunya, terbalikkan proses penambahan menjadi proses penolakan.
Sebutan yang diperoleh ialah,
= 1, -2, -5, ...
Maka, beza sepunya = -2 - 1 = -5 - (-2) = -3
Rumus asasnya ialah, dengan d sebagai beza sepunya.
Ini hanya rumus, cara paling mudah ialah hanya ambil sebutan kedua tolak sebutan pertama. Jika ambil sebutan ketiga, maka tolak sebutan kedua. Ambil yang depan tolak yang belakang, dengan syarat, dua sebutan itu mestilah berjujukan.
Contoh :
Tentukan sama ada sebutan berikut merupakan janjang aritmetik.
a) -10, -6, -2, ...
b) 4q, 5q, 7q, 10q, ...
Penyelesaian :
a) Ambil sebutan yang depan tolak belakang.
-6 - (-10) = 4
-2 - (-6) = 4
Kedua-duanya mendapat nilai yang sama, maka -10, -6, -2, ... merupakan janjang aritmetik.
b) Depan tolak belakang.
5q - 4q = q
7q - 5q = 2q
10q - 7q = 3q
Nilai yang diperoleh tidak sama, maka 4q, 5q, 7q, ... bukan satu janjang aritmetik.
Ok, begitu mudah bukan? Jom teruskan kepada subtopik seterusnya.
Sebutan ke-n dalam satu Janjang Aritmetik.
Ok, untuk mencari sebutan ke-n, 2 perkara penting yang perlu kita ada, iaitu a dan d. a ialah sebutan pertama bagi satu-satu janjang. Terus kepada contoh.
Diberi, 3 sebutan pertama dalam satu janjang ialah 2, 10, 18, ... Cari sebutan ke-19
Penyelesaian :
Kaedah Pertama : Menggunakan rumus (Lebih cepat dan lebih cool, haha)
Dalam kes ini, n = 19. Perlu dicari dahulu a dan d. a = sebutan pertama, a = 2.
d = beza sepunya. d = T3 - T2 = T2 - T1
d = 18 - 10 = 10 - 2
d = 18 - 10 = 10 - 2
d = 8
Ok, maklumat sudah diperoleh. Jom cari sebutan ke-19!
a = 2, d = 8, n = 19.
T19 = 2 + (19 - 1)(8)
= 2 +144
= 146
Kaedah Kedua : Kaedah Manual (Sememangnya lambat)
Kaedah ini lebih sesuai untuk penyemakan. Apa yang perlu ialah d. d = 8.
Maka, campurkan satu persatu sehingga anda memperoleh sebutan ke-19.
Maka, campurkan satu persatu sehingga anda memperoleh sebutan ke-19.
2 + 8 = 10 + 8 = 18 + 8 = 26 + 8 = 34 + 8 = 42 + 8 = 50 + 8 = 58 + 8 = 66 + 8 = 74 + 8 = 82 + 8 = 90 + 8 = 98 + 8 = 106 + 8 = 114 + 8 = 122 + 8 = 130 + 8 = 138 + 8 = 146.
Agak lambat bukan? Jadi, sila gunakan rumus yang telah dicipta. Jangan risau! Rumus disediakan dalam exam.
Saya akan tunjukkan soalan yang kerap ditanya dalam exam.
SPM 2007 : Kertas 1 : Soalan 10
Tiga sebutan berturut-turut bagi suatu janjang aritmetik ialah 5 - x, 8, 2x.
Cari beza sepunya janjang itu.
Penyelesaian :
Masih ingat lagi rumus mencari beza sepunya? Depan tolak belakang.
8 - (5 - x) = 2x - 8 .... Pastikan letak kurungan untuk mengelakkan kesilapan
8 - 5 + x = 2x - 8
3 + x = 2x - 8
-x = -11
x = 11
Masih bukan jawapannya lagi. Anda perlu menggantikan nilai x untuk mendapatkan sebutan sebutan bagi janjang tersebut.
5 - (11), 8, 2(11) = -6 , 8, 22
Ok, ini sebutan yang sebenar. Hanya ambil yang depan tolak belakang. Salah satu sahaja.
22 - 8 = 14
8 - (-6) = 14
d = 14
Hasil Tambah bagi sebutan n pertama Janjang Aritmetik.
Ingin tahu bagaiman formula ini diperoleh? Boleh cek di Wikipedia. Saya suka 'tanya' Uncle Wikipedia. Taip sahaja di ruangan kosong pada Pak Cik Google, insya-Allah, jumpa. Hehe.
Ini merupakan kaedah penggunaan rumus. Jika anda terlebih rajin, maka kaedah manual juga boleh digunakan.
1. Cari dahulu 10 sebutan pertama. Tambahkan sahajas setiap persamaan dengan 5.
Sebutan yang akan diperoleh ialah : 3, 8, 13, 18, 23, 28, 33, 38, 43, 48.
Hasil tambah 10 sebutan pertama = 3 + 8 + 13 + 18 + 23 + 28 + 33 + 38 + 43 + 48
= 255
Dan jika anda tidak reti menggunakan rumus, sila gunakan kaedah manual. Juga diterima dalam skema pemarkahan. Cuma agak melambatkan masa.
Jika sebutan terakhir diberi, maka rumusnya ialah :
Contoh :
Janjang aritmetik 78, 73, 68, ..., -42 mempunyai 25 sebutan. Cari hasil tambah 25 sebutan tersebut.
Penyelesaian :
1. Hanya cari nilai a dan l.
a = 78, l = -42, n = 25
S25 = 25/2 (78 - 42)
= 25/2 (36)
= 450
Bagi kaedah ini, jangan guna kaedah manual. Betul-betul membazirkan masa. 25 sebutan? Perghh! Banyak tuu.
Itu sahaja untuk bab Janjang Aritmetik. Jika ada soalan, sila tanya. Tajuk ini merupakan bab pertama Tingkatan 5. Selepas ini, Janjang Geometri.
penerangan sgt detail .. akan jadi menarik apabila ia d tambah dgn bahan graphic.. tq :)
ReplyDeletesangat memudahkan, kalau boleh banyakkan contoh. terima kasih.
ReplyDeletelangsung ak nda paham . nda paya la ko buat bgini , buang masa !!!! NOOBB
ReplyDeleteUh dear... Sya faham ja... Jd dia bgantung sbnrnya...
DeleteOtak hang bongok na bende senang kata paham
DeleteAhahaha ko ngaji apa langsung sampai x paham
DeletePeqabih beqas ja
Deletebole laa.. (:
ReplyDeleteterima kasih..saya faham sangat..selalu tengok :)
ReplyDeletehurmmm yang awal2 tu phm lah :3 tai yang bwh tu argh hahah maybe sbb x bljr lagi hehehe btw thnks
ReplyDeleteKlu cari bil. Gandaan 6 antara 50 hingga 250 cam ne lak?
ReplyDeleteSgt simple and sng masukk..thanks to admin..thumbs up��
ReplyDeleteSgt simple and sng masukk..thanks to admin..thumbs up��
ReplyDeletecontoh kalau dia suh cari x dlm arimetrik tu cmne ye seperti 2x+1,4x,5x+1 adalah sebutan pertama.cari nilai x
ReplyDeleteAsyraf Shahran : kalau soalan macam tu kena guna formula
ReplyDeleteF2-F1 = F3-F2
Lepastu camne lak kalau die mintak sebutan ke 13
Deleteapa obkektif jangjang aritmetik dan geometrik ? boleh email ke nuramirahsyazan@gmail.com
ReplyDeleteThis comment has been removed by the author.
ReplyDeletejazakallah
ReplyDeleteTerima kasih atas bantuan dañ penerangan di atas
ReplyDeletei) Bagaimana nak Cari nilai d jika tidak ditunjukkan janjangan, hanya ada hasil tambah sebutan pertama until Cari hasil tàmbah sebutan ke 6 hingga ke 18
ii) Penerangan Janjangan Geometri?
Well done
ReplyDeletePenerangan yg jelas dan mudah faham. T.kasih byk
ReplyDeleteMacammna kalau soalan tu tak bagi sebutan pertama? Dia bagi sebutan terakhir dan d
ReplyDeleteGna rumus Tn=sbutan trakhir
Deletea+(n-1)d=sbutn trakhir
Pstu msukkn mna" nilai yg dbri
Hi. Macam mana tu ye? Saya ada masalah pada soalan seperti itu. Boleh terangkan dengan lebih lanjut?
DeleteSatu inisiatif yang baik untuk diteruskan ke bab-bab yang lain. Sedekah jariah juga ni!
ReplyDeleteCari bilangan gandaan 6 antara 50 dengan 250?????
ReplyDeleteAda rumus??
Senaraikan dlu gandaan 6 yg mula dri 50 smpai 250. Cnth'y:
Delete54,60,66,...,246. So a=54 & d=6
Gnakan rumus Tn=246
Tn=246
a+(n-1)d=246
54+(n-1)6=246
54+6n-6=246
6n=246-54+6
n=198 bhagi 6
n=33
6n-6 tu mn dpt
Deleten tu darab dgn 6 and -1 pun darab ngan 6 so jwpn diye 6n-6
Deletemacam mane nak jawab soalan janjang aritmetik seperti 2k-3,4k+1,5K+6 CARI NILAI K
ReplyDeleteGna cra cri beza sepunya
Delete(4k+1)-2k-3=(5k+6)-4k+1
Pstu buka kurungan jk.. So
2k-2=k+7
2k-k=7+2
k=9
Tpi ndk psti klw jwpn tu btul tpi cra mw cri nilai p tu ikut cra ni lh
mcm mn mau jwb soalan nii tiga sebutan pertama bgi janjang aritmetik ialah 3,8,13....lpstuu soalan nya cari hasil tmbh 12 sebutan y seterusnya selepas sebutan ke 8
ReplyDeletemcm mn mau jwb soalan nii tiga sebutan pertama bgi janjang aritmetik ialah 3,8,13....lpstuu soalan nya cari hasil tmbh 12 sebutan y seterusnya selepas sebutan ke 8
ReplyDeleteP+9,2p+10,7p-1. Nilai bagi p ???
ReplyDeleteGna cra cri beza sepunya
Delete(2p+10)-p+9=(7p-1)-2p+10
Pstu buka kurungan jk.. So
p+19=5p-11
19+11=5p-p
30=4p
7.5=p
Tpi ndk psti klw jwpn tu btul tpi cra mw cri nilai p tu ikut cra ni lh
Boleh la... Penerangan sangat detail and formula yg disediakan senang nak cari, penyusunan ayat dgn rumus pun kemas
ReplyDelete@Anonymous
ReplyDeleteTerima kasih. Akan diperbaik dari semasa ke semasa.
This comment has been removed by the author.
DeleteDiberi suatu janjang JA -15,-11,-7,...nyatakan tiga sebutan pertama dalam janjang ini di maa jumlahnya adalah 108?Macam mana nak buat ye????
ReplyDeletepembetulan:mana
ReplyDeleteMcm mn kita nak bezakan sama ada kena gunakan formula janjang aritmetik atau Janjang geometri sedangkan dia x bg pun sequence tu dia cuma ckp Siti menabung 80 pada bulan pertama beza tabungan Siti pada bulan kedua adalah 5peratus lebih dari bulan kedua cari n jika bulan yg terakhir ditabung adalah 280? Mcm mn nak buat soalan ni
ReplyDelete